Doświadczenia - Portal Edukacyjny - Wychowanie Komunikacyjne
Nauczyciele » AktualnoÅ›ci
Powiększ tekst:
Powiększ tekstPomniejsz tekst

O potrzebie poszerzenia edukacji komunikacyjnej

20-09-2013, kategoria Aktualności - Porady

Poseł Józef Lasota zaadresował do ministra edukacji narodowej interpelację (nr 18161) w sprawie edukacji komunikacyjnej prowadzonej na poziomie szkoły podstawowej i gimnazjum. Postawione pytanie brzmi: wobec niewystarczającej kultury użytkowania dróg publicznych - czy i w jakim zakresie planuje się poszerzenie edukacji komunikacyjnej na poziomie szkoły podstawowej i gimnazjum? Odpowiedziała Joanna Berdzik, podsekretarz stanu w resorcie.

Interpelacja nr 18161
do ministra edukacji narodowej
w sprawie edukacji komunikacyjnej prowadzonej na poziomie szkoły podstawowej i gimnazjum


Szanowna Pani Minister! Niezależnie od swojej woli każda osoba po wyjściu z domu zostaje uczestnikiem ruchu drogowego w różnorakiej formie pieszego, pasażera, rowerzysty czy kierowcy. Stan taki naraża na zetknięcie się z zagrożeniami wynikającymi z rozwoju motoryzacji. Mając na uwadze bilans ostatniego długiego weekendu majowego: 77 osób zabitych, 950 rannych, jest to powód skłaniający do refleksji o konieczności kształtowania u młodych ludzi już na poziomie szkół podstawowych właściwych postaw na drodze jako pieszego, rowerzysty czy kierującego. Właściwe, a nawet niezbędne w tym zakresie mogłoby być wprowadzenie do szkół podstawowych i gimnazjalnych przedmiotu z dziedziny wychowania komunikacyjnego. Edukacja taka umożliwiałaby już we wczesnym okresie przyswojenie w podstawowym stopniu przepisów ruchu drogowego, a szczególnie kształtowanie świadomości przestrzegania obowiązujących przepisów i odpowiedzialności za bezpieczeństwo własne i innych użytkowników dróg, a także kształtowanie gotowości niesienia pomocy poszkodowanym i potrzebującym. W przyszłości te dzieci, udając się do ośrodków szkoleniowych kierowców, posiadałyby już taką wiedzę w stopniu dobrym. Wprawdzie wychowanie komunikacyjne w polskim systemie szkolnym jest realizowane od 1957 r., jednak po 1 września 1999 r. w zakresie edukacji komunikacyjnej nie wprowadzono żadnych zasadniczych zmian, a wychowanie komunikacyjne dzieci i młodzieży w dobie dynamicznego rozwoju motoryzacji winno być przedmiotem szczególnej troski i posiadać charakter interdyscyplinarny. Zatem kształtowanie postawy uczestnika ruchu drogowego powinno być wpisane do programu wychowawczego szkoły. Ponadto wszystkie osoby kształtujące dobre postawy dziecka, jak: nauczyciele także rodzice, opiekunowie, powinny mieć czynny udział w takiej edukacji. Idealnym rozwiązaniem byłaby współpraca szkoły z rodzicami, władzami samorządowymi, społecznościami lokalnymi, instytucjami i organizacjami działającymi na rzecz zwiększenia bezpieczeństwa ruchu drogowego. We współczesnym świecie edukacja komunikacyjna nie jest tylko nauką przepisów o ruchu drogowym, jej głównym celem jest nauczenie dzieci i młodzieży, jak nie powodować zagrożeń w ruchu drogowym, jak ich unikać oraz jak bezpiecznie funkcjonować w ruchu, respektując potrzeby i prawa innych uczestników ruchu. Proces edukacyjny jest długotrwały, ale jeżeli rozpoczęty jest wcześnie i prowadzony systematycznie, czego dowodzą badania prowadzone w krajach o wysokim poziomie bezpieczeństwa, przyczynia się do osiągania pożądanych rezultatów i jest dobrą inwestycją na przyszłość zwiększającą bezpieczeństwo ruchu drogowego.

Pytanie do Pani Minister: Wobec niewystarczającej kultury użytkowania dróg publicznych czy i w jakim zakresie planuje się poszerzenie edukacji komunikacyjnej na poziomie szkoły podstawowej i gimnazjum?

Z poważaniem
Poseł Józef Lassota
Warszawa, dnia 22 maja 2013 r.


ODPOWIEDŹ:

Szanowna Pani Marszałek! Odpowiadając na interpelację pana posła Józefa Lassoty w sprawie edukacji komunikacyjnej (nr SPS-023-18161/13), uprzejmie wyjaśniam.

   Zgodnie z art. 22 ust. 2 ustawy o systemie oÅ›wiaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.) minister wÅ‚aÅ›ciwy do spraw oÅ›wiaty i wychowania okreÅ›la, w drodze rozporzÄ…dzenia, podstawy programowe wychowania przedszkolnego oraz ksztaÅ‚cenia ogólnego okreÅ›lajÄ…ce obowiÄ…zkowe zestawy celów i treÅ›ci nauczania, w tym umiejÄ™tnoÅ›ci, opisane w formie ogólnych i szczegółowych wymagaÅ„ dotyczÄ…cych wiedzy i umiejÄ™tnoÅ›ci, które powinien posiadać uczeÅ„ po zakoÅ„czeniu okreÅ›lonego etapu edukacyjnego, oraz zadania wychowawcze szkoÅ‚y uwzglÄ™dniane odpowiednio w programach wychowania przedszkolnego i programach nauczania.

   ObowiÄ…zujÄ…ca, poczÄ…wszy od 1 wrzeÅ›nia 2009 r., nowa podstawa programowa, okreÅ›lona rozporzÄ…dzeniem ministra edukacji narodowej z 27 sierpnia 2012 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz ksztaÅ‚cenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. z 2012 r. poz. 977), kÅ‚adzie nacisk na ksztaÅ‚towanie u uczniów postaw warunkujÄ…cych sprawne i odpowiedzialne funkcjonowanie we współczesnym Å›wiecie.

   W celu ksztaÅ‚towania postaw sprzyjajÄ…cych zachowaniom bezpiecznym, w tym zachowaniom dzieci i mÅ‚odzieży jako uczestników ruchu drogowego, w podstawie programowej podkreÅ›la siÄ™ znaczenie rozwijania i wzmacniania u uczniów takich postaw, jak: obywatelska, wytrwaÅ‚oÅ›ci, odpowiedzialnoÅ›ci, szacunku dla innych ludzi oraz dbaÅ‚oÅ›ci o bezpieczeÅ„stwo wÅ‚asne i innych.

Działalność edukacyjną szkoły określają:

  1. szkolny zestaw programów nauczania, który - uwzględniając wymiar wychowawczy - obejmuje całą działalność szkoły z punktu widzenia dydaktycznego;
  2. program wychowawczy szkoły obejmujący wszystkie treści i działania o charakterze wychowawczym;
  3. program profilaktyki dostosowany do potrzeb rozwojowych uczniów oraz potrzeb danego środowiska, obejmujący wszystkie treści i działania o charakterze profilaktycznym.

   Szkolny zestaw programów nauczania, program wychowawczy szkoÅ‚y oraz program profilaktyki tworzÄ… spójnÄ… caÅ‚ość i muszÄ… uwzglÄ™dniać wszystkie wymagania opisane w podstawie programowej. Uchwalanie, w porozumieniu z radÄ… pedagogicznÄ…, programu wychowawczego szkoÅ‚y oraz programu profilaktyki należy do kompetencji rady rodziców, co zapewnia bezpoÅ›redniÄ… współpracÄ™ z rodzicami w zakresie ksztaÅ‚towania odpowiednich postaw, w tym postawy odpowiedzialnego uczestnika ruchu drogowego.

   TreÅ›ci nauczania dotyczÄ…ce wychowania komunikacyjnego, w tym bezpieczeÅ„stwa w ruchu drogowym, zostaÅ‚y uwzglÄ™dnione na wszystkich etapach edukacyjnych w stopniu odpowiadajÄ…cym zakresem wiekowi, wiedzy i potrzebom uczniów, w szczególnoÅ›ci w podstawie programowej zajęć technicznych, przyrody, informatyki, geografii, wiedzy o spoÅ‚eczeÅ„stwie, wychowania fizycznego oraz edukacji dla bezpieczeÅ„stwa.

   Podstawa programowa edukacji wczesnoszkolnej (klasy I-III szkoÅ‚y podstawowej) uwzglÄ™dnia treÅ›ci nauczania dotyczÄ…ce wychowania komunikacyjnego w podstawie programowej zajęć technicznych. UczeÅ„ koÅ„czÄ…cy klasÄ™ I powinien być przygotowany do bezpiecznego poruszania siÄ™ na drogach (w tym na rowerze) i korzystania ze Å›rodków komunikacji. Powinien znać zasady postÄ™powania w sytuacji wypadku, w tym wykazać siÄ™ znajomoÅ›ciÄ… numerów telefonów alarmowych. Natomiast uczeÅ„ koÅ„czÄ…cy klasÄ™ III powinien potrafić - w miarÄ™ swoich możliwoÅ›ci – zadbać o bezpieczeÅ„stwo wÅ‚asne i innych, wiedzieć, jak należy bezpiecznie poruszać siÄ™ po drogach (w tym na rowerze), jak korzystać ze Å›rodków komunikacji i jak zachować siÄ™ wÅ‚aÅ›ciwie w sytuacji wypadku.

   W podstawie programowej przyrody na II etapie edukacyjnym (klasy IV-VI szkoÅ‚y podstawowej) poÅ‚ożono nacisk m.in. na przygotowanie uczniów do wÅ‚aÅ›ciwego spÄ™dzania wolnego czasu, z uwzglÄ™dnieniem zasad bezpieczeÅ„stwa w czasie gier i zabaw ruchowych oraz poruszania siÄ™ po drodze. Uczniowie poznajÄ… zasady udzielania pierwszej pomocy w niektórych urazach (np. stÅ‚uczenia, zwichniÄ™cia, skaleczenia, zÅ‚amania), uczÄ… siÄ™ wzywania pomocy w sytuacjach zagrożenia, poznajÄ… przykÅ‚ady zachowaÅ„ i sytuacji, które mogÄ… zagrażać zdrowiu i życiu czÅ‚owieka, takich jak wypadek drogowy. Realizacja treÅ›ci nauczania zajęć technicznych przewiduje przygotowanie ucznia do bezpiecznego uczestnictwa w ruchu drogowym w roli pieszego, pasażera i rowerzysty. ZajÄ™cia techniczne pozwalajÄ… również przygotować ucznia do uzyskania karty rowerowej.

   Na lekcjach informatyki uczniowie gimnazjum (III etap edukacyjny) poznajÄ… zasady korzystania z internetowych map. W ramach zajęć edukacji dla bezpieczeÅ„stwa uczniowie poznajÄ… m.in. zasady zachowania siÄ™ podczas wypadków i katastrof komunikacyjnych, przygotowujÄ… siÄ™ do udzielania pierwszej pomocy, uczÄ… siÄ™ zabezpieczania miejsca wypadku oraz wzywania wÅ‚aÅ›ciwej pomocy. Ponadto szkoÅ‚a, przygotowujÄ…c ofertÄ™ zajęć technicznych, może zaplanować zajÄ™cia jazdy na motorowerze.

   Podstawa programowa wiedzy o spoÅ‚eczeÅ„stwie dla IV etapu edukacyjnego (szkoÅ‚y ponadgimnazjalne) przewiduje zapoznanie uczniów ze sposobem uzyskania prawa jazdy oraz z zasadami rejestrowania motocykla i samochodu. W podstawie programowej geografii uwzglÄ™dnione zostaÅ‚y treÅ›ci nauczania dotyczÄ…ce roli nowoczesnych usÅ‚ug komunikacyjnych w funkcjonowaniu gospodarki i w życiu codziennym oraz zmian zachodzÄ…cych w kierunkach i natężeniu ruchu osób i towarów. Podstawa programowa edukacji dla bezpieczeÅ„stwa natomiast ma na celu zapoznanie uczniów z zagrożeniami czasu pokoju, w tym z zasadami dziaÅ‚ania w przypadku zagrożenia na trasie komunikacyjnej.

   TreÅ›ci nauczania dotyczÄ…ce wychowania komunikacyjnego okreÅ›lone w podstawie programowej poszczególnych przedmiotów sÄ… obowiÄ…zkowe i muszÄ… być uwzglÄ™dnione w programach nauczania. Nauczyciel ma prawo do swobody stosowania metod nauczania w realizacji wybranego przez siebie programu nauczania, który jednak powinien być dostosowany do potrzeb i możliwoÅ›ci uczniów, dla których jest przeznaczony. Szkolne programy powinny uwzglÄ™dniać także lokalne warunki i zagrożenia (np. podczas pokonywania drogi do szkoÅ‚y), których wystÄ…pienie na danym terenie wydaje siÄ™ najbardziej prawdopodobne.

   Nowa podstawa programowa zaleca stosowanie w procesie nauczania/uczenia siÄ™ aktywizujÄ…cych metod ksztaÅ‚cenia. W odniesieniu do wychowania komunikacyjnego oznacza to rozwijanie umiejÄ™tnoÅ›ci praktycznych również poza pracowniÄ… szkolnÄ…, takich jak: bezpieczna jazda na rowerze, nauka jazdy na motorowerze, stosowanie zasad ruchu drogowego w praktyce czy zdobycie umiejÄ™tnoÅ›ci udzielania pierwszej pomocy w nagÅ‚ych wypadkach. Istotne znaczenie ma tu stosowanie metody projektu edukacyjnego, realizowanego indywidualnie lub zespoÅ‚owo, który może również dotyczyć bezpieczeÅ„stwa w ruchu drogowym. Uczniowie na podstawie obserwacji i przeprowadzonych samodzielnie badaÅ„ wnioskujÄ…, analizujÄ…, poszukujÄ… rozwiÄ…zania problemu, stajÄ…c siÄ™ jednoczeÅ›nie bardziej odpowiedzialnymi uczestnikami ruchu drogowego.

   W podstawie programowej poÅ‚ożony zostaÅ‚ również nacisk na przygotowanie uczniów do wÅ‚aÅ›ciwego postÄ™powania w przypadkach zagrożenia zdrowia i życia oraz wykonywania podstawowych czynnoÅ›ci ratujÄ…cych życie. Zakres tych czynnoÅ›ci jest dostosowany do wieku uczniów na danym etapie edukacyjnym, ich potrzeb poznawczych i możliwoÅ›ci. TreÅ›ci te sÄ… realizowane na wszystkich etapach edukacyjnych, poczÄ…wszy od edukacji wczesnoszkolnej, sÄ… one obowiÄ…zkowe i muszÄ… być realizowane przez nauczycieli w ramach poszczególnych zajęć edukacyjnych. Na I etapie edukacyjnym uczniowie poznajÄ… różne zagrożenia, sÄ… przygotowywani do odpowiedniego zachowania siÄ™ w sytuacji zagrożenia, dowiadujÄ… siÄ™, do kogo i w jaki sposób należy siÄ™ zwrócić o pomoc, poznajÄ… telefony alarmowe, wiedzÄ…, że w sytuacji wypadku należy powiadomić dorosÅ‚ych.

   Uczniowie koÅ„czÄ…cy naukÄ™ na II etapie edukacyjnym powinni umieć opisać zasady udzielania pierwszej pomocy w niektórych urazach, wezwać pomoc, wÅ‚aÅ›ciwie zachować siÄ™ w sytuacjach, które mogÄ… zagrażać zdrowiu i życiu czÅ‚owieka. Wdrażanie do dalszych czynnoÅ›ci zwiÄ…zanych z udzielaniem pierwszej pomocy, w tym przeprowadzanie resuscytacji krążeniowo-oddechowej, zaplanowano w podstawie programowej dla starszych i dojrzalszych uczniów, tzn. uczniów gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych.

Z poważaniem




Link do źródła:
Informacja za

Serwis informacyjny Prawo Drogowe@NEWS



Polub Nas na Facebook-u :-)



Dodaj komentarz
Kod weryfikuj¹cy
Przepisz kod z obrazka:
Twoje imiÄ™(*):
Komentarz(*):
 


Wasze komentarze